1) Tüm isim ve sıfatlan kendinde toplayan yüce Allah'ın zatının, başka hiçbir varlığa asla verilemeyen ismi aşağıdakılardan hangisidir?
A) el-MELİK          B) ALLAH          C) er-RAHÎM          D) er-RAÛF

2) Allah'ın, görüp gözeten, her şeye şahit olan, her şeyi koruması altına alan, onları muhâfaza edip saklayan olduğu anlamına gelen ismi hangisidir?
A) el-MÜHEYMİN          B) el-BÂRΠ         C) el-MÜTEKEBBİR          D) el-HASÎB

3) Yüce Allahın elem ve zarar verici şeyleri hikmetinin gereği olarak yaratan olduğunu bildiren ismi aşağıdakılardan hangisidir?
A) el-MÂNİ          B) el-MUKSİT          C) ed-DAR          D) el-VALÎ

4) Aşağıdaki isimlerden hangisi yüce Allah'ın çok şefkatli, muhabbetli, salih kullarını çok seven ve onlarca çok sevilen, onları rahmet ve rızasına erdiren; sevilmeye ve dostluğu kazanılmaya yegane lâyık olan olduğunu ifade etmektedir?
A) el-MUKÎT          B) el-HABÎR          C) el-KAVΠ         D) el-VEDÛD

5) Kur'an-ı Kerim'de "Muhammed" ismi kaç kere geçmektedir?
A) 9 defa          B) 99 defa          C) 4 defa          D) "Muhammed" ismi Kuran-ı Kerim'de geçmemektedir.

6) Kur'an okuduktan sonra "Sadakallahul azim" demenin hükmü nedir?
A) Tenzihen mekruhtur         B) Müekked sünnettir         C) Adaptandır         D) Farzdır

7) Peygamberimiz (asm)'ın isimlerinden hangisinin açıklaması yanlışdır?
A) Fâruk - Hakkı ve bâtılı ayıran          B) Hâlis - Saf, temiz          C) Muktedâ - Beğenilmiş, seçilmiş           D) Müşâvir - Kendisine danışılan

8) Efendimizin "Ahmed" ismi Kur'an-ı Kerim'de kaç kere geçmektedir?
A) 7 defa          B) 41 defa          C) 1 defa          D) "Ahmed" ismi Kuran-ı Kerim'de geçmemektedir.

9) Aşağıdakılardan hangisi zayıf hadisin bir çeşidi değildir?
A) Mu'allel hadis          B) Maktu' hadis          C) Müdrec hadis          D) Mu'dal hadis

10) Senedinde peş peşe iki ve daha fazla ravinin düştüğü hadis çeşidi hangisidir?
A) Mu'allak hadis          B) Maktu' hadis          C) Müdrec hadis          D) Mu'dal hadis

11) Hadis usulü hakkındaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Mevkuf - Söz veya fiilin sahabeye ait olduğu hadisdir.          
B) Nazil - Seneddeki ravi sayısı çok olan hadistir.          
C) Sika - Bazı rivayetleri güvenilir, bazıları ise zayıf olan ravidir.          
D) Mütevatir - Yalan üzerine birleşmesi aklen imkânsız olan bir grup insanın rivayet ettiği hadisdir.

12) Hadis rivayet eden kişilerin rivayete ehil olup olmadıklarını araştıran ilim dalına ne denir?
A) Cerh ve tadil ilmi          B) İlel'il-hadis ilmi          C) Garib'ul-hadis ilmi          D) Mukatta'at ilmi
13) Mescid-i Aksayı ilk defa hangi peygamber inşa etmişdir?
A) Hz. Lut          B) Hz. Süleyman          C) Hz. Adem          D) Mescis-i Aksa Hz. Muhammedin vefatından sonra inşa edilmiştir.

14) Mescid-i Aksayı hangi peygamber onarmışdır?
A) Hz. Musa          B) Hz. Süleyman          C) Hz. Adem          D) Mescis-i Aksa hiçbir zaman yıkılmamıştır ki onarılsın.

15) Efendimiz (asm)'ın Kabr-i Şerif'i nerededir?
A) Hz. Muhammed (asm)'ın mezarının yeri tam olarak bilinmemektedir.          B) Kudüs'te, Mescid-i Aksa'dadır.          C) Kabe-i Muazzama'dadır.          D) Medine-i Münevvere'dedir.

16) Kur'an-ı Kerim'de sure başlarındakı besmeleleri sayarsak, hangi rakamı elde ederiz?
A) 110          B) 113          C) 112          D) 114

17) Biri Ramazan orucunu bozup yalnızca kaza gerektiren şeylerden değildir:
A) Kolonya'yı koklamak          B) İstimna yapmak          C) Dil altına konan ilacı emmek           D) Lavman yaptırmak

18) Aşağıdakılardan biri muhaddislerin sıhhaten aynı kuvvette olup bir biri ile uyuşmayan iki hadis arasındaki ihtilafı çözmek için kullandıkları metodlardan değildir:
A) Tercih          B) Cem ve Te'lif          C) Sema          D) Tevakkuf

19) Bir ravinin veya güvenirlikleri bir birine eşit birden fazla ravinin bir hadisin senedinde veya metninde birbirine muhalif değişik rivayetlerde bulunması ve rivayetlerden birinin diğerine tercih edilme imkânının olmaması durumunda ortaya çıkan zayıf hadis türüne ne denir?
A) Mu'dal hadis          B) Mu'allel hadis          C) Mevzu hadis           D) Muztarıb hadis

20) Vazgeçilmiş, terkedilmiş, kullanılmaz, yalancılıkla itham edilen râvilerin bilinen kurallara muhalif olarak rivayet ettikleri ve bu rivayetlerinde münferid kaldıkları hadis çeşidi hangisidir?
A) Hasen hadis          B) Garip hadis          C) Metruk hadis          D) Mevkuf hadis

21) Râvî sayısı bakımından mütevâtir derecesine ulaşmamış hadîsler için kullanılan bir usûl-i hadîs ıstılahı hangisidir?
A) Kavli sünnet          B) Ahad haber          C) Haber          D) Mevkuf hadis

22) Âhâd haberler içinde râvî sayısı en fazla olan hadis çeşidi hangisidir?
A) Haber-i meşhur          B) Mütevatir hadis           C) Hasen hadis          D) Müdrec hadis

23) Ravinin, hadisi tahdis, ihbar ve semâ yolundan hangisiyle aldığını belirtmeksizin yani "haddesenâ", "ahberanâ" ve "semi'tu" gibi tabirler kullanmayıp yalnız an lafzıyla (an fiilân an fiilân diyerek) rivâyet ettiği hadislere ne denir?
A) Munkatı' hadis          B) Mu'allel hadis          C) Mevzu hadis           D) Mu'an'an hadis

24) Müdelles hadisin tarifi aşağıdakılardan hangisidir?
A) Râvisi tarafından bir kusuru gizlenerek ve bu kusurun bulunmadığını vehmettirecek şekilde rivâyet edilmiş hadîstir.          
B) Zayıf bir ravinin sika (güvenilir) ravilere muhalif olarak rivayet ettiği ve bu rivayetiyle tek kaldığı hadistir.          
C) İsnadın baş tarafından bir veya birbirini takip etmek üzere daha fazla ravisi hazfedilmiş (düşürülmüş) ve son hazfedilen râvinin şeyhine isnad edilmiş hadistir.          
D) İsnatta veya metinde isim ve ibarelerin yerlerinin değiştirilmesiyle ortaya çıkan hadis türüdür.

25) Aşağıdakılardan hangisi yanlıştır?
A) Maklub hadis - İsnatta veya metinde isim ve ibarelerin yerlerinin değiştirilmesiyle ortaya çıkan hadis türü
B) Muallel hadis - Dış görünüşü bakımından sahihlik şartlarının tamamını taşıyan, ancak buna rağmen sıhhatini zedeleyen gizli bir kusuru bulunan hadis türü
C) Maktu hadis - Sahabelerden rivayet edilen söz, fiil ve takrirler
D) Münker hadis - Zayıf bir ravinin sika (güvenilir) ravilere muhalif olarak rivayet ettiği ve bu rivayetiyle tek kaldığı hadis

Devamını Oku

"Müsnedin geçirdiği süreç / Müsnedi Ahmet Bin. Hanbel bitirmemiştir." İsimli Videodaki el-Müsned Eseri Hakkındaki İddialara Cevap Verir misiniz?

İlgili videoda yer alan iddialar:

Müsned, Abdullah b. Ahmed b. Hanbel’indir. Müsned’i Ahmed b. Hanbel bitirmemiştir. Bu kesindir. İbnü’l-Cezeri, Ahmed b. Hanbelin eserini tamamlamadığını delilleriyle ispat etmiştir. İbnü’l-Cezeri, Ahmed b. Hanbel’in Müsned’i oğlu Abdullah’a ölümüne yakın rivayet ettiğini; onu da tam rivayet edemediğini; bir kısmını çıkarmaya kalkıp, bir kısmını çıkaramadığını demiştir. Ahmed b. Hanbel, muhalif yöneticilerin devrinde Müsned’e koyduğu zalim sultana baş kaldırmayla ilgili hadislerin hepsini, Mütevekkil halife olunca çıkarmıştır. Abdullah b. Ahmed’den Müsned’i tek bir kişi rivayet ediyor, tek bir kişi: el-Katîî. Katîî, “Abdullah’ın kucağına otururdum, çocuktum.” demiştir. Müsned’in içinde otuz bin rivayet var. Onu rivayet eden ise bir kişi, o da çocuk... Ama o arada Müsned denize düşmüş, kaybolmuştur. el-Katii, işitmediği bir nüshadan da kaybolanların yerini doldurmuştur. Müsned’i el-Katii’den de bir kişi rivayet ediyor: İbnü’l-Müzhib. İbnü’l-Müzhib’in asla güvenilmez biri olduğu ve eline geçeni Müsned’e doldurduğu bilinmektedir. Kettani, Müsnedin yok olduğunu, onun Abdullah b. Salim el-Basri tarafından toparlanıp neşredildiğini söylemiştir. Peki Abdullah b. Salim el-Basri ne zaman yaşamış? Hicri 1134’te vefat etmiştir. Yani Ahmed b. Hanbel 241 senesinde vefat etmiş, elimizdeki Müsned 1134 yılında ölen Abdullah b. Salim’in kendince toplayıp bize sunduğu nüshadır.

Videodaki iddialar aşağıda tek tek cevaplandırılacaktır.

İddia:
Müsned, Abdullah b. Ahmed b. Hanbel’indir. Müsned’i Ahmed b. Hanbel bitirmemiştir. Bu kesindir. İbnü’l-Cezeri, Ahmed b. Hanbelin eserini tamamlamadığını delilleriyle ispat etmiştir. İbnü’l-Cezeri, Ahmed b. Hanbel’in Müsned’i oğlu Abdullah’a ölümüne yakın rivayet ettiğini; onu da tam rivayet edemediğini; bir kısmını çıkarmaya kalkıp, bir kısmını çıkaramadığını demiştir.

Cevap:
Bu iddia tahrifat ve yalanlarla doludur. İddiayı maddeler halinde inceleyelim.

a) Müsned’in Abdullah b. Ahmed b. Hanbel’e ait olduğunu söylemek yanlıştır. el-Müsned, Ahmed b. Hanbel’in 200-228 yıllarında meydana getirdiği eserdir.

Ahmed b. Hanbel’in Müsned’i 200-228 yıllarında telif ettiği ve 241 yılında vefat ettiği göz önünde bulundurulursa, onun Müsned’i vefatından on üç yıl önce bitirdiği anlaşılır.

b) İbnü’l-Cezeri, Ahmed b. Hanbelin ecelinin yaklaştığını ve bu sebeple Müsned’i çocuklarına ve ev halkına rivayet ettiğini, eserini yeniden gözden geçirip, düzeltmelerde bulunamadan vefat ettiğini ifade eder(1).

Görüldüğü üzere İbnü'l-Cezerî'nin ifadelerinde iddia edildiği gibi "el-Müsned'i tam rivayet edemediği" ifadesi yer almamaktadır.

İmam Ahmed, eseri hakkında daimi bir tetkik ve araştırma içinde olmuştur(2). Bu yüzden de eserinden bazı hadisleri çıkarıp bazı hadisleri ilave etmesi olağandır. O halde İbnu Hanbel’in eserini gözden geçirip düzeltmelerde bulunmaya çalışması, onun eseri oğlu Abdullah’a tam rivayet edemediği sonucunu vermez.

c) Ahmed b. Hanbel’in Müsned’i oğlu Abdullaha TAM şekilde rivayet ettiğine delil olarak, İbni Hanbel’in amcasının oğlu İshak b. Hanbel eş-Şeybani’nin şu ifadelerini hatırlamak gerekir: “Ahmed b. Hanbel, beni, Salih ve Abdullahı topladı ve bize Müsned’i okudu. Bizim dışımızdaki hiç kimse TAM olarak Müsned’i ondan dinlemedi...”(3)

İbnu Hanbel, iki yıl dört ay süren ağır hapis ve işkence döneminden sonra evinde beş yıl göz hapsinde tutulduğu, vefatından önceki on üç yıl boyunca iki oğlu Abdullah ile Sâlih ve yeğeni Hanbel b. İshak dışında kimseye hadis rivayet edemediği için el-Müsned’in tamamı sadece bu üç râvi tarafından rivayet edilmiştir.

İddia:
Ahmed b. Hanbel, muhalif yöneticilerin devrinde Müsned’e koyduğu zalim sultana baş kaldırmayla ilgili hadislerin hepsini, Mütevekkil halife olunca ona karşı kullanılmasın diye çıkarmıştır.

Cevap:
a) Ahmed b. Hanbel eseri hakkında daimi bir tetkik içerisinde olduğundan, bazı hadisleri çıkarması, bazılarını da sonradan ilave etmesi mümkündür.

Ahmed b. Hanbelin ölüm döşeğinde iken oğlu Abdullaha, “Bu hadisin üstünü çiz. Zira bu hadis, Hz. Peygamberden gelen hadislere aykırıdır.”(4) manasındaki ifadesi, onun bazı hadisleri sahih kabul etmediği veya başka hadislere aykırı bulduğu için çıkardığına delalet eder, Mütevekkile karşı kullanılmasın diye değil!

b) Ahmed b. Hanbel’in zalim sultanlarla ilgili hadislerin tamamını çıkardığını iddia etmek büyük bir iftiradır. Allaha isyan olacak yerde kula itaatin olmadığını, Hz. Peygamberin emirlerine uymayan sultanlara tabi olunmaması gerektiğini bildiren hadisler Müsned’de bulunmaktadır.

Ebubekir (ra)’dan rivayet edilen ve zalimlere karşı koymayanlara azap edileceğini (5), İbni Abbas (ra)’ın naklettiği ve devlet başkanlarının kapısında duranların fitneye sürükleneceğini (6), Ebu Hureyre (ra) tarafından rivayet edilen ve sultanlara yakınlaşanın Allaha uzak düşeceğini bildiren(7) hadisler gibi birçok rivayete de Müsned’de yer verilmiştir.

Bütün bu hadisler, Ahmed b. Hanbel’in zalim hükümdarlarla ilgili rivayetlerin tamamını Mütevekkile karşı kullanılmaması için Müsned’den çıkardığı iftirasına cevap vermektedir.

c) Bazı kimseler şuan Müsned'de bulunan zalim sultanlarla ilgili hadislerin Abdullah b. Ahmed tarafından Müsnede sonradan ilave edildiğini savunmaktadırlar.

Müsned günümüze İbnu Hanbel’in oğlu Abdullah ve onun talebesi Ebû Bekir Ahmed b. Ca‘fer el-Katîî’nin rivayetiyle gelmiştir.

Abdullahın ve el-Katîî'nin Müsned'e sonradan ilâvelerde bulunduğu doğrudur. Ancak bu ilaveleri Ahmed b. Hanbelin rivayetlerinden ayırmak mümkündür. Şöyle ki:

- Ahmed b. Hanbel'in rivayetleri şu sigayla başlar: Haddesenî Abdullah haddesenî Ebî

- Abdullah'ın ilaveleri şu sigayla başlar: Haddesenî Abdullah, haddesenî fülân (bana Abdullah anlattı, ona da falanca anlattı ki)

- el-Katî'î'nin ilâveleri de şöyle başlar: Haddesenî fülan (bana falanca anlattı ki)

Ayrıca Abdullahın zevâidi (ilaveleri) sayıca fazla değildir. Âmir Hasan Sabri'nin araştırmasına göre Abdullah, Müsnede 229 hadisi ilâve etmiştir(8).

Katîî'nin de ilaveleri birkaç taneyi geçmez. Nitekim Dahîl b. Sâlih el-Luheydân, el-Katîî’ye ait ziyadeleri tahric ettiği çalışmasında tesbit ettiği ziyade sayısının dört olduğunu belirtmiştir(9).

O halde Müsned'de bulunan zalim sultanlarla ilgili hadislerin Abdullah b. Ahmed tarafından Müsnede sonradan eklendiğini söylemek hatalıdır. İlgili hadislerin sevk sigalarından bunların Abdullaha değil, İmam Ahmede ait olduğu anlaşılmaktadır.

İddia:
Abdullah b. Ahmed’den Müsned’i tek bir kişi rivayet ediyor, tek bir kişi: el-Katîî. Katîî, “Abdullah’ın kucağına otururdum, çocuktum.” diyor. Müsned’in içinde otuz bin rivayet var. Onu rivayet eden ise bir kişi, o da çocuk...

Cevap:
a) el-Katîî adaleti ve zabtı bilinen sika (güvenilir) ravidir. Değerli bir hadis hafızı ve döneminde “Müsnidü’l-Irâk” diye tanınan hadis âlimidir.

Dârekutnî ve Hakim de Katîî'nin sika olduğunu belirtmektedir(10).

Böylesine güvenilir bir kişinin rivayetine itimat edilemeyeceğini söylemek mümkün görülmemektedir.

Asr-ı Saadet’te bir kişinin getirdiği haberle amel edildiğini gösteren örnekler mevcuttur(11). İmam Şafii de sahih olma şartını taşıyan haber-i vahid’in dinde delil olduğunu söylemiştir(12). Aynı zamanda mu’tezile alimlerinden Ebü’l-Hüseyin el-Hayyat’ın, “Biz adil bir kişinin verdiği haberin ilim gerektirmediğini savunuruz”(13) şeklindeki açıklaması mevcuttur.

Dolayısıyla, Müsned’in Abdullah b. Ahmed b. Hanbel’den tek bir ravi tarafından rivayet edilmesi bir sorun teşkil etmemelidir.

b) İddiada sözü geçen “Abdullah’ın kucağına otururdum, çocuktum.” ifadesi bağlamından koparılmış ve böylece el-Katii’nin Müsned’i çok küçük yaşta dinlediği lanse edilmektedir.

Halbuki el-Katıî’nin ifadeleri şöyledir: “Abdullah b. Ahmed bize gelirdi, kendisine hadis okunurken ben onun kucağında otururdum.”(14) 

Burada Katii’nin Müsned’i çocukluk devrinde dinlediğine dair bir bilgi yoktur.

c) Abdullah b. Ahmed’in hicri 290 yılında vefat ettiği, el-Katii’nin de 274-368 yıllarında yaşadığı dikkate alınırsa, Abdullah öldüğünde Katii’nin 16 yaşında olduğu sonucu çıkar ve onun Müsned’i 15-16 yaşlarında ezberlediği belli olur.

İnsanlarının dikkatlerinin dağıldığı, hafızaların zayıfladığı bu devirde bile bir kere okuduğunu ezberine alan, hafızasında onlarla kitap bulunan zeki çocuklar; oldukça zor matematik işlemlerini ezbere yapan yaşı az ama zekası yüksek olan yetenekler yetişebiliyor. Peki tüm dikkatin ilme yöneldiği, takvanın ve zühdün zirvede olduğu o yıllarda, daha çocuk iken hadis meclislerinde bulunan büyük alim el-Katii’nin Müsned’i 15-16 yaşlarında ezberleyip rivayet etmesi neden imkansız olsun?

d) Müsned'in içinde otuz bin değil, 27.647 hadis (el-Arvaût neşri) vardır. Hadislerin önemli kısmı mükerrer (birden fazla yerde tekrarlanan) rivayetlerdir. Mükerrer hadisler ayıklandığı zaman Müsned'in hacmi bir hayli azalmaktadır.

İddia:
Ama o arada Müsned denize düşmüş, kaybolmuştur. el-Katii, işitmediği bir nüshadan da kaybolanların yerini doldurmuştur.

Cevap:
İbn Asâkir, Ebû Bekir el-Katî‘î’nin kitabının suya düştüğünü ileri sürer(15). el-Katiî’nin kitablarından bir kısmının suya düşmesi tabakat kitaplarıyla da uyumludur(16).

Katîî'nin kitablarından bir kısmının suya düşmesiden sonra işitmediği bir nüshadan kaybolan kısmı yazdırdığı için tenkit edenler olmuşsa da, bu tentit doğru değildir.

Katîî'nin öğrencilerinden olan Ebu Bekr el-Burkanî, kitaplarının kaybolmasından sonra tekrar başka kitaplardan yazmanın bir kusur olmadığını savunur. İbn Kesir de bu görüşü savunmaktadır(17).

Kitaplarının bir kısmının su altında kalması olayı Katîî'nin Müsnedin tamamını dinleyip ezberine almasından sonra vuku bulmuştur. Demek kaybolanların yerini işitmediği bir nüshadan yazdırdıktan sonra ilgili kısmı ezberi ile kontrol etmiştir.

Öte yandan, onun işitmemiş olduğu kitaptan yaptığı rivayetler önceki rivayetleri ile ters düşmemektedir. İbnu’l-Cevzî de buna benzer gerekçelerle el-Katîî’nin cerh edilemeyeceğini söyler(18).

Ayrıca Dârekutnî, Hakim, İbn Kesir gibi âlimler hadis ilmindeki titizliklerine rağmen el-Katîî’den rivayeti terk etmiş değillerdir. Eğer kitapların bir kısmının kaybolmasından sonra tekrar başka kitaplardan yazmak bir kusur olsaydı veya Katîî'nin nakillerini güvensiz kılsaydı, bu muhaddisler onun rivayetlerini terkederdi.

Halbuki Hatîb el-Bağdâdî ve İbnu’l-Cevzî, el-Katîî’den rivayette bulunmada imtinâ gösteren ve onun yaptığı rivayetleri delil olarak kullanmayı terk eden hiçbir kimseyi görmediklerini belirtmişlerdir(19).

Sonuç olarak, "el-Katii, işitmediği bir nüshadan da kaybolanların yerini doldurmuştur." iddiası bir tenkit nedeni değildir.

İddia:
Müsned’i el-Katii’den de bir kişi rivayet ediyor: İbnü’l-Müzhib. İbnü’l-Müzhib’in asla güvenilmez biri olduğu ve eline geçeni Müsned’e doldurduğu bilinmektedir.

Cevap:
Ebû Ali Hasan bin Ali bin Muhammed bin el-Müzhib et-Temîmî 355 yılında Bağdatta doğmuştur. el-Katii’nin öğrencisidir ve Müsned’i ondan dinleyip rivayet etmiştir.

İbnü’l-Müzhib (ö. 444/1052) Ebû Bekr bin Mâlik el-Katiî, Ebû Muhammed bin Mâsî, Muhammed bin İsmâil el-Verrâk, Dârekutnî, Ebü’l-Abbâs bin Mükrim ve İbn Şahin gibi büyük âlimlerden ders almış, Ahmed b. Hanbel’in Müsned’ini ezberlemiş ve “Müsned râvîsi” diye meşhur olmuştur.

İbnü’l-Müzhib’in eline geçeni Müsnede doldurduğu iddiası doğru değildir. Bu iddia Hatib el-Bağdadî'nin şu cümlelerinin tahrif edilmiş halidir: “Hasan b. Ali, Ebû Bekr el-Katîî’den Müsned’in tamamını rivayet etmiştir ve seması da sahihtir. Ancak Müsned’in bazı cüzlerine kendi ismini katmıştır."(20)

Hatîb’in bu eleştirisini değerlendiren Ebu’l-Ferec İbnü'l-Cevzî onu sert bir dille tenkit etmiş ve bu söyledikleri ile ancak muhaddislerin avamının bir râviyi cerh edeceğini belirtmiştir. Ayrıca bir râvinin hadisi işitmesi kesinleştikten sonra o râvinin işittiği hadisi kendi hattı ile yazması cerhini gerektirecek bir durum da değildir(21).

Sonuç olarak, İbnü'l-Müzhibin güvenilmez olduğu doğru değildir. İbnü'l-Cevzî, “Hakkında ancak hayır ve dindarlık biliniyor.” ifadesi ile güvenilir bir kimse olduğunu vurgulamıştır(22).

İddia:
Kettani, Müsnedin yok olduğunu, onu Abdullah b. Salim el-Basri tarafından toparlanıp neşredildiğini söylemiştir. Peki Abdullah b. Salim el-Basri ne zaman yaşamış? Hicri 1134’te vefat etmiş. Yani Ahmed b. Hanbel 241 senesinde vefat etmiş, elimizdeki Müsned 1134 yılında ölen Abdullah b. Salim el-Basrî'nin kendince toplayıp bize sunduğu nüshadır.

Cevap:
Müsned‘in miladi 12, 13, 14, 15 ve 16. asırlara ait yazma nüshaları çeşitli kütüphanelerde mevcuttur(23). Hal böyle iken el-Müsnedin yok olduğunu ve XVIII. yüzyılda Abdullah b. Salim’in kendince toplayıp bize sunduğunu söylemek iftira değil midir?

Ayrıca, el-Müsned’deki hadislerin çoğu, Kütüb-i Sitte ve bazı tanınmış muhaddislerin hadis kitaplarındaki rivayetleri derleyen el-Müsnedü’l-câmiʿ gibi eserlerde yer almaktadır. Bu gün elimizde Müsned üzerine yapılmış çalışmalar mevcuttur. Örneğin:

- İbn Hacer el-Askalânî (ö. 852/1449), Müsned‘deki hadisler üzerine İtrâfu’l-Müsnidi’l-Mu’telî isimli “etrâf”çalışması yapmış, yani bu eserdeki hadislerin metinlerini ilk kelimelerini esas alarak alfabetik sıraya koymuştur.

- Nûruddîn el-Heysemî (ö. 807/1405) Müsned‘de bulunup da Kütüb-i Sitte‘de bulunmayan hadisleri (zevâid) Gâyetu’l-Maksad isimli eserinde toplamıştır.

- Bunlar dışında matbu eserler arasında İbnu’l-Cevzî’nin (ö. 597/1201) Câmi’u’l-Mesânîd‘i(24) ile İbn Kesîr’in (ö. 774/1373) Câmi’u’l-Mesânîd ve’s-Sünen‘i(25) de Müsned‘in muhtevasını aktaran eserler arasında ilk akla gelenlerdir.

Görüldüğü üzre Müsnedde bulunan tüm hadisleri ihtiva eden yukarıdaki eserler Abdullah b. Salim el-Basriden (ö. 1134/1721) yüzlerce yıl önce telif edilmiştir. Öte yandan Müsned'in Abdullah b. Salimden altı asır önceye ait yazma nüshaları da elimizde mevcuttur.

Dipnotlar:

1. İbnü’l-Cezerî, el-Mes'adu'l-Ahmed fi Hatmi Müsnedi'l-İmâm Ahmed, Riyad, Mektebetü’t-tevbe, s. 10

2. İsmail Lütfi Çakan, Hadis Edebiyatı, İstanbul, 1985, s. 32

3. İbnü’l-Cezeri, Kitabu’l-Müs’adü’l-Ahmed, s.11; Zehebi, Siyer, XI, 329

4. el-Müsned, II, 301

5. Ahmed b. Hanbel, Müsned (nşr. Şuayb el-Arnaût v.dğr.), Beyrut 1416/1995, hadis no: 29

6. a.g.e., hadis no: 3362

7. a.g.e., hadis no: 8836

8. Âmir Hasan Sabri, Zevâidu Abdullah b. Ahmed b. Hanbel fî’l-Müsned, Dâru’l-Beşâir el-İslâmiyye, Beyrût 1990, s. 124

9. Dahîl b. Sâlih el-Luheydân, Ziyâdâtü’l-Katiî alâ Müsnedi’l-İmam Ahmed, el-Câmia el-İslâmiyye, Medîne 2001, s. 123

10. İbnu’l-Cevzî, el-Muntazam, VII, 93; Siyeru a'lami'n-nübelâ, XVI, 212-213

11. Buhari, Ahbâru’l-âhâd, 1-6

12. er-Risale, 359

13. Kitâbü’l-İntisâr ve’r-red ʿalâ İbni’r-Râvendî el-mülhid, Beyrut 1957, s. 55

14. Târîhu Bağdâd ev Medîneti's-Selâm, IV, 73

15. İbn Asâkir, Tertîbü esma, s. 33

16. İbn Hacer, Lisânü’l-Mîzân, I, 145

17. el-Bidâye ve'n-Nihâye, XI, 312

18. İbnu’l-Cevzî, el-Muntazam, XIV, 461

19. Hatîb el-Bağdâdî, Târihu Bağdâd, V, 116; İbnu’l-Cevzî, el-Muntazam, XIV, 461

20. Hatîb el-Bağdâdî, Târihu Bağdâd, VIII, 393

21. İbnu’l-Cevzî, el-Muntazam, XV, 337

22. İbnu’l-Cevzî, el-Muntazam, XV, 336

23. Sezgin, Târîhu’t-Turâs, I/2, 220-1

24. İmam Ahmed’in Müsned‘i, Sahîhân ve Sünen-i Tirmizî‘deki hadislerin, sahabî ravilerinin alfabetik sırasına göre dizilmesiyle oluşturulmuştur; 8 cilt halinde matbudur. 

25. Ahmed b. Hanbel, Ebû Ya’lâ ve el-Bezzâr’ın Müsned‘leri, Kütüb-i Sitte ve et-Taberânî’nin iki Mu’cem‘indeki hadislerin sahabî ravilerinin alfabetik dizilimine göre zikredildiği bu eser de 37 cilt halinde basılmıştır. İbn Kesîr’in ömrü vefa etmediği için tamamlayamadığı Ebû Hureyre (ra) müsnedlerinin bir kısmı da bu baskıda Abdüsselâm b. Muhammed Allûş tarafından eserin sonuna ilave edilmiştir.

K a y n a k l a r :

- Bahadır Opus, "Ahmed b. Hanbel'in Müsned'ine yönelik tenkitlerin değerlendirmesi", Erzincan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslâm Bilimleri Yüksek Lisans Tezi, Mayıs 2016
- Kandemir, Mehmet Yaşar, “el-Müsned”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c. 32, TDV Yayınları, İstanbul 2006
- Polat, Salahattin, “Abdullah b. Ahmed b. Hanbel”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c. 1, TDV Yayınları, İstanbul 1988
- Canan, Prof. Dr. İbrahim, “Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi”, c. 1, Akçağ Yayınları 2016
- Çakan, Dr. İsmail Lütfi, “Hadis Edebiyatı”, İstanbul 1985
- Arif Alkan, "Ahmed b. Hanbel'in Hadis Anlayışı ve Müsned", Basılmamış Doktora Tezi, A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1997
- Salih Salı, “Ahmed b. Hanbel’in Hayatı, Eserleri ve Hadis İlmindeki Yeri”, Harran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa 2015
- Bekir Kuzudişli, “Müsnedleri Dışında Zikredilen Sahâbîler Bağlamında Ahmed b. Hanbel'in Müsned'i -Ebû Hüreyre Örneği-”, Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD), VIII/2, 2010
- Ebubekir Sifil, "Mustafa İslamoğlu Patentli Yalanlar Serisi Güncellenmiş!", https://ebubekirsifil.com/s/mustafa-islamoglu/patentli-yalanlar-serisi/ (erişim: 22.07.2020)

Devamını Oku

Sahabe Zamanındaki Münafıklardan Hadis Gelmiş mi, Gelmediyse Eğer Hadis Gelmediğine Delilimiz Nedir?

Soru Detayı: 

DİA, Cerh ve Ta'dil maddesinde şöyle deniliyor:" Buna göre sahâbe arasında münafıkların varlığı diğerlerinin adaletini iptal etmez. Zira münafık olduğu bilinenler zaten sahâbî sayılmaz, bilinmeyenlerin ise cerh ve ta‘dîl kurallarıyla münafık olduğunu tesbit etmek mümkün değildir. Çünkü cerh ve ta‘dîlde zâhire göre karar verilir." Buradan şu sonucu çıkardım: Sahabe tabakasına adalet yönünden cerh ve ta'dil yapılsa bile, zahire bakarak hükmedildiği için tespit edilemeyecek münafıklar var. (Elmalılı ve Beydâvî de Tevbe, 9/101 ayetinde "münafıklıkta direnenler var. Sen onları bilmezsin" kısmının tefsirinde o münafıkların ne denli ustaca kendilerini gizlediğini söyler.)
Hal böyle iken münafık olduğu bilinmeyen ve sahabe olduğu düşünülen kişilerden hadis gelmesi imkan dahilindedir. Bir tabiî, pek ala kendini ustaca gizleyen bir münafığı sahabe zannedebilir ve onun uydurduğu metni hadis olarak görüp nakledebilir.

Cevap:

Öncelikle Hz. Peygamber (asm) Efendimizin yaşadığı dönemde sünnet-i nebeviye yalandan korunmaktaydı. Münafıkların, O’nun sözlerine herhangi bir yalanı eklemeleri veya söylemediği bir şeyi söyledi gibi aktarmaları söz konusu olamazdı. Çünkü Hz. Peygamber hayatta idi. Eğer yanlış bir şey varsa hemen düzeltirdi, vahiy de devam ettiği için böyle bir şeye cüret etme imkanları da söz konusu değildi. Çünkü gizledikleri nifakları hemen açığa çıkacak ve rezil olacaklardı.

Bu sebeple Hz. Peygamber hayatta iken, münafıkların böyle bir işe girişebilme imkanları yoktur.

Hz. Peygamberin vefatını müteakip Dört Halife dönemine baktığımızda; Halifelerin, haberleri kabulde ihtiyatı esas alıp işi çok ciddi tuttuklarını pek çok rivayetten öğrenmekteyiz. İmam Zehebî, Siyeru a’lami’n-nübelâ adlı eserinde, haberleri kabulde ilk ihtiyatlı davranan kişinin Hz. Ebubekir olduğunun; Hz. Peygamberden yapılan nakillerde tesebbütü yani sözün doğruluğunu araştırma ameliyesini ilk olarak uygulayan kişinin de Hz. Ömer olduğunun muhaddisler tarafından kabul edildiğini aktarmıştır. Ayrıca Hz. Ali’nin de yemin ettirdiğini bilmekteyiz.

Şüphesiz sahabede adalet asıldır. Sahabe umumen adildir ve onların adaleti Kuran, hadis ve icma ile sabittir. Onlar vahyin yani Kuran ve Sünnetin hameleleri olup onu bizlere aktaran kimselerdir.  

Kütüb-i Sitte ravileri ile ilgili bir kitabın yazarı Yûsuf el-Mizzî (ö. 742/1341): “Sahâbiden nifakla itham edilen hiç kimseden rivayet yoktur.” demiştir. (Zerkeşî, Bahru’l-muhît,  6/188)

Sahabîlerin yaşadığı dönemde Hz. Huzeyfe gibi bir sigorta da söz konusuydu. Hz. Peygamber ona münafıkları bildirmişti. Huzeyfe’nin vefat tarihinin hicri 36 olduğunu düşünürsek bu tarihe kadar kalan münafıkların böyle bir şeye cesaret etmeleri de mümkün değildir.

Zaten münafıklar asla bilinmiyordu ifadesi doğru değildir. Çünkü bunlardan bir kısmı biliniyordu, bir kısmı da münafıklıkla itham edilmekteydi. Başta Kuran-ı Kerim onların sıfatlarını zikretmiştir. Özellikle Medine’de nazil olan Bakara, Nisa, Tevbe, Münafıkun gibi surelerde onların vasıfları anlatılmıştır. Mesela şu ayet-i kerime’de buna işaret edilmiştir: “İstersek şüphesiz onları sana gösteririz de yüzlerindeki işaretlerden kendilerini tanırsın. Kuşkusuz konuşma tarzlarından sen onları bileceksin. Allah bütün yaptıklarınızı bilir.” (Muhammed suresi, 30)

İkinci olarak şu hususu belirtmeliyiz:

Hadislere baktığımızda Buhari’de geçen bir rivayette, onları bizzat bilen Hz. Huzeyfe münafıklardan sadece 4 kişinin kaldığını ifade etmiştir. (Buhâri, Tefsir, 5)

Diğer sahabilerden de münafıkları tanıdıklarına dair rivayetler gelmiştir. Cemaatle namaza devam konusunda Abdullah b. Mesud : “... Vallahi ben öyle günümüzü görmüşümdür ki nifakı bilinen münafıkdan başka hiç birimiz cemaati terk etmiyordu.” demiştir. (Müslim, Mesâcid, 44)

Ayrıca Hz. Peygamber (asm), onların sabah ve yatsı namazlarına gelmekten zorlandıklarını da belirtmesi bunu teyid etmektedir. Tabîûn âlimlerinden Said İbnu'l-Müseyyeb (ö. 94/713) "Resûlullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Bizimle münafıklar arasında yatsı ve sabah namazlarında hazır bulunma farkı vardır. Onlar bu iki namaza muktedir olamazlar." demektedir. (Muvatta, Salatu'l-Cemaa 5, 1/130)

Tebuk savaşına katılmayanlar arasında bulunan sahabilerden olan Kab b. Malik, Rasûlullah gazaya gittikten sonra kendisinin insanların içine çıktığını ve ara­larında dolaştığını, rastladığı kişileri anlatırken “münafıklık damgası yemiş kimseleri” gördüğünü belirtir. (bk. Buhari, Megazi, 81; Müslim, Tevbe 9)

Bu da söz konusu kişilerin bilindiğini gösterir.

Münafıkların Uhud savaşına katılmayarak geri dönemleri, Mescid-i Dırar’ı inşa etmeleri, ifk hadisesi gibi olaylar nifaklarının ortaya çıkmasına vesile olmuştur.

Üçüncü olarak da şunu ifade edebiliriz:

Müksirun sahâbileri, yani çok hadîs rivayet edenleri zaten tanımaktayız. Haklarında ne önce ne sonra herhangi bir sıkıntı yoktur. Hadisçilerin metin tenkidi dedikleri sahâbî döneminde de vardı. Anlamadıkları ve garip karşıladıkları rivayetler konusunda susmamışlar, hakkında araştırma yapmışlardır.

Bunu, bildiğimiz büyük sahabiler hakkında bile yapmışlardır. Nerede kaldı ki münafık olarak bildikleri ya da itham altında olanlara imkan tanısınlar. Bunun örneklerine hadîs kitaplarımızda rastlamaktayız.  

Netice olarak sorunun cevabı şu şekilde özetlenebilir:

1. Hz. Peygamber’in yaşadığı dönemde münafıkların böyle bir işe tevessül etmeleri mümkün değildir. Belki teşebbüs etseler bile başarılı olma imkanları yoktur.

2. Hz. Peygamber’in hayatının son zamanlarında münafıklar kalmamıştı. Kalanlar varsa da sayıları çok az idi. Sahih bir rivayette Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “Ashabım içinde 12 tane münafık vardır. Bunlardan sekiz tanesi bir devenin iğne deliğine girmesi mümkün olmadığı gibi onlar da cennete giremeyeceklerdir.” (Müslim, Sıfatü’l-münafikin, 9)

3. Hz. Peygamber, Huzeyfe b. el-Yeman’a münafıkların isimlerini bildirmiştir. Sahabiler ve münafıklar bunu biliyorlardı. Eğer Hz. Peygamber hakkında bir yalan uyduracak olsalar Hz. Huzeyfe’nin onları açıklayıp rezil edeceğini iyi biliyorlardı.

4. Sahabiler, münafıkları kesine yakın bir şekilde bilmekteydiler. Allah, onları pek çok yerde de açığa çıkarmıştı. Uhud’da savaşmaktan vazgeçip ayrılmaları, Mescid-i Dırar’ın yapılması olayı, İfk hadisesi gibi…

5. Şayet onlar Hz. Peygamber’in hadislerine yalan karıştırsaydılar veya inanla ilgili bir şeyi değiştirmiş olsalar, haramı helal, helali haram yapsalardı, bu hüküm Kuran-ı Kerim’e ve sabit sünnete zıt olurdu. O zaman hayatta olan sahabiler çoktu. Bu duruma müdahale eder ve düzeltirlerdi.

Abdullah b. Mübarek’e “Mevzu rivayetler çoğaldı. Bunlar nasıl anlaşılacak” diye sorulunca şu cevabı vermiştir: “Büyük alimler (cehabize) bunun için yaşamaktadır.”  demiş peşinden Hicr suresi, 9. ayeti okumuştur: “Kesin olarak bilesiniz ki bu kitabı kuşkusuz biz indirdik ve onu mutlaka koruyan da yine biziz.”  (bk. Nureddin Itr, Menhecü’n-nakd, 1/484)

Şüphesiz mevzu rivayetleri ortaya çıkarmak ve sahih sünneti korumak için alimler bulunmakta olup bunlar vazifelerini hakkıyla ifa etmişlerdir. Tıpkı araçlardaki kusurları ortaya çıkaran ekspertizler gibi onlar da rivayetlerdeki gizli kusurları bulma konusunda uzmandırlar. Özellikle hadislerin tedvin ve tasnif dönemlerinde sayıları oldukça fazladır.

Onlar sorumluluklarını bilmiş ve onu yerine getirmişlerdir. Bizim şu anda sorumlu olduğumuz husus ise, makbul olan hadisleri anlamak ve onlarla gücümüz yettiği ölçüde amel etmektir.

KAYNAK: sorularlaislamiyet.com/sahabe-zamanindaki-munafiklardan-hadis-gelmis-mi-gelmediyse-eger-hadis-gelmedigine-delilimiz-nedir

Devamını Oku

Hadis'e Göre Boşanmak İsteyen Kadına Cennet Kokusu Haram mıdır?

Sevbân (radıyallâhu anh) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:

"Ciddi bir sebep olmadan, kocasından hul' yoluyla boşanan kadın, cennetin kokusunu alamaz."[Tirmizî,Talâk 11, (1186, 1187); Ebû Dâvud, Talâk 18, (2226); Nesâî, Talâk 34, (6, 168)].

Ebû Dâvud'un bir rivayetinde şöyle denmiştir: "Hangi kadın zevcesinden boşanma taleb ederse..."

Ebû Hüreyre'nin Nesâî'de gelen bir rivayetinde: "Kocasından hul' suretiyle boşanan kadınlar (günahça) münâfıklar gibidir." buyurulmuştur.

AÇIKLAMA:

1. Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm):  اَبْغََضُ الْحََلِ اِلَى اللّهِ الطََّقُ "Allah'ın en çok nefret ettiği helâl, boşanmadır." buyurmuştur. Evet dinimiz, Hristiyanlığın aksine, boşanmayı helâl ve meşru kılmıştır. Ama tecviz etmemiştir.

Karı ve koca her iki taraf, birbirlerinde gördükleri hoşlarına gitmeyen hususlara sabrederek basit şeylerden boşanmaya tevessül etmemeleri gerekir.

Bu meselede kadınlar daha hissî, daha aceleci, daha çabuk boşanma yolları arayabilecekleri için, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) onları zikrederek meselenin kerâhetine parmak basmaktadır.

Hul', kadının teklifi üzerine vukua gelen boşanma olduğu için, Resûlullah(aleyhissalâtu vesselâm) burada kadını mevzubahis etmiştir. Sebepsiz kadın boşayan erkeklerin durumu farklı olmamalıdır.

2. Hadis, muhâlaa (kocasına bir bedel ödeme) suretiyle boşanan kadınları bu işten zecretmek maksadıyla mübâlağalı bir üslubla gelmiştir. Bu durumdaki kadınların cennete girmeyeceği hükmü çıkarılmaz.

KAYNAK: sorularlaislamiyet.com/bosanmak-isteyen-kadina-cennet-kokusu-haram-midir-bu-soz-hadis-midir-0

Devamını Oku

Kuran-ı Kerim Hakkındaki Kafa Karıştıran İddialara Cevap Verir misiniz?

Soru Detayı:

1. Kuran anlaşılmasın diye bütün konular parçalanmıştır. Ayetlerin sırası karıştırılmıştır.
2. Maide suresi 32’de "İşte bundan dolayı İsrailoğullarına şöyle yazmıştık: ..." diye devam eden ayet yalan, çünkü Tevrat’ta böyle bir şey yazmıyor. Hatta Tevrat’ta aksine Kuran'ın başka ayetlerde dediği gibi öldürün ifadesi daha çok geçiyor. Hezekil 9 örnek.
3. İşte Kuran’daki bu yalanlardan dolayı çocuklarımıza öğretmeye çalışıyorlar ki Tevrat ve İncil değiştirilmiştir diye... Kuran'ın yalanı ortaya çıkmasın diye.
4. Enam 146 "Yahudilere bütün tırnaklı hayvanları haram kıldık....." İfadesi de yalan çünkü Tevrat’ta domuz, tavşan deve dışında bütün tırnaklı hayvanları yiyebilirsiniz olarak geçiyor. Kuran yine yalan söylüyor.
5. Hud suresi 71 İbrahim’e melekler geldiğinde hanımı da yanındaydı. 72’de ona evlat müjdelendiğinde eşi vay başıma gelene ben bir kocakarıyım.. gibi bir ifade geçiyor. Aynı olayın anlatıldığı Zariyat 29’da ise "Karısı çığlık atarak geldi. Ben bir kocakarıyım .." ifadesi tutarsız. Hani Hud’da geçen ifadede İbrahim’in karısı yanındaydı.

Cevap:

Cevap 1:

a) Allah böyle bir şey yapmaz.. Çünkü “Bu kutlu bir kitaptır ki, ayetleri üzerinde iyice düşünsünler ve aklı selim sahipleri öğüt alsın diye sana indirmiş bulunuyoruz.” (Sad, 38/29) mealindeki ayet ve benzeri ayetlerde, Kuran’ın anlaşılması için indirildiğine dikkat çekilmiştir.

b) Hz. Peygamber (asm) de böyle bir şey yapmaz. Çünkü görevi Kuran’ı hem tebliğ etmek hem de anlaşılmasını sağlamak için onu açıklamaktır. “Kendilerine indirileni insanlara açıklayasın diye Sana da bu zikri/Kur’an’ı indirdik.” (Nahl, 16/44) mealindeki ayet ve benzerlerinde ifade edildiği üzere, Kuran’ın anlaşılması için gayret göstermek Hz. Peygamber (asm)’in görevidir.

c) Sahabe de böyle bir şey yapmaz. Çünkü, Hz. Peygamber (asm)’in hayatında da vefatından sonra da Kuran’ın anlaşılıp hükümlerine uyulması için mallarını canlarını feda ettikleri Kur’an’ın anlaşılmaması için böyle bir hıyanet içine girmeleri imkânsızdır.

Başka da  bu işi yapan olmadığına göre, bu iddia bir küfri hezeyandan öteye geçemez.

Cevap 2:

İlgili ayetin meali şöyledir:

“İşte bundan dolayı İsrailoğullarına şöyle yazdık: Kim katil olmayan ve yeryüzünde fesat çıkarmayan bir kişiyi öldürürse, sanki bütün insanları öldürmüş gibi olur. Kim de bir adamın hayatını kurtarırsa, sanki bütün insanların hayatını kurtarmış olur. Resullerimiz onlara açık ayetler ve deliller getirmişlerdi. Ne var ki onların çoğu bütün bunlardan sonra, hâlâ yeryüzünde fesat ve cinayette aşırı gitmektedirler.” (Maide, 5/32)

Bu konuyu da birkaç madde halinde açıklayacağız:

a) Evvela, bu ayette -görüldüğü üzere- ilgili hükmün Tevrat’ta geçtiğine dair açık bir ifade yoktur. Gerek bazı tefsirlerde gerek bazı meallerde “Kitapta / Tevratta yazdık” şeklinde yer alan ifadeler birer yorumdur. Buna göre, “İşte bundan dolayı İsrailoğullarına şöyle yazdık” mealindeki cümlede yer alan ifadeden, Tevrat öncesi İsrailoğullarına da peygamberleri vasıtasıyla- yazılmış, farz kılınmış  bir hüküm olarak anlamak mümkündür. Çünkü Hz. Musa’dan önce de İsrailoğullarına peygamberler gönderilmiş olduğuna göre, elbette onlar vasıtasıyla da bazı hükümler ortaya konulmuştur.

b) Bu hükmün Talmut’ta yer alması, onun şu anda elde mevcut olmayan Tevrat’ın asıl nüshasında var olduğunun önemli bir kanıtıdır. Çünkü Tevrat’ın bir tefsiri olan Talmut’ta bulunan her şeyin düzmece olduğunu söylemek, o din adamlarına büyük bir haksızlıktır. Kur’an’ın tefsirinde bazı yanlış yorumlar olabileceği gibi, Tevrat’ın tefsirlerinde de yanlışlar olabilir.

c) Kur’an’la tasdik edilmiş bir bilginin Talmut’ta  bulunması, onun doğruluğunu göstermektedir. İster asıl Tevrat’ta geçsin, ister daha önceki peygamberlerin öğretileri arasında yer alsın, bunun Kur’an gibi bir tek kelimesinin bile tahrifi söz konusu olmayan bir kitapta vurgulanması, Talmud’daki ilgili bilginin de doğruluğunu gösteriyor.

d) Reşid Rıza’nın (el-Menar, ilgili ayetin tefsiri) bildirdiği gibi, asıl Tevrat kaybolduğundan bu çok harika öğreti de diğer birçok dini hükümler gibi İsrailoğulları tarafından unutuldu. Daha sonra din adamları tarafından -hafızalarında kaldığı kadarıyla- yazıya geçirildi. Örneğin, Kur’an’da yer alan (Maide, 5/27-31) Habil Kabil kıssası, Tekvin‘de de geçmektedir. (Tekvin, 4/ 4-8)

Huruç / Çıkış’ta kısas hükmü Kuran’da olduğu gibi açıkça ifade edilmiştir:

“Kim birini vurup öldürürse, kendisi de kesinlikle öldürülecektir.” (Çıkış, 21/12)

e) Bazı Yahudi ve Hristiyanların şöyle çıkmaz bir yol takip ettiklerini görüyoruz:

Kuran’da var olup da Tevrat’ta da var olan hususlar için, “Bunlar Kutsal kitaptan kopyalanmıştır.” derler. Kuran’da olup da Kutsal kitapta olmayanlar için de: “Bu bilgiler doğru değildir, çünkü Kutsal kitapta yoktur!..”  derler. Akıl, mantık, izan, insaf ve vicdan ölçülerinin çok uzağında olan bu ön yargı safsatasından kurtulmadıkça, bu tür iddialar ve iftiralar ne yazık ki devam edecektir.

f)  Kuran gibi kırk yönden mucizeliğini on beş asırdan beri ortaya koymuş ve A’dan Z’ye Allah’ın sözü olduğunu ispatlamış bir kitap hakkında tereddüt edenlerin, öncelikle Kitab-ı Mukaddes'ten şüphe etmeleri gerekmez mi? Çünkü bu kitabın hiçbir bölümü herhangi bir mucize ile donanmadığı gibi, -en iyimser ifadeyle- bunların büyük bir kısmının Allah’ın sözü olmadığı, onlar tarafından da bilinmekte ve itiraf edilmektedir.

Cevap 3:

Tevrat ve İncilin tahrif edildiği konusu güneş gibi açıktır. Çünkü:

- Tevrat’ın yaklaşık  beşte dördü tarih, krallıklar ve benzeri bahislerden oluşmaktadır. Bunların içinde çelişkili beyanların yanında, kızları ile yatan bir peygamberden söz etmeleri gibi ne dinde ne insanlıkta yeri olmayan saçmalıkların bulunması bunların vahiy olmadığını, insanlar tarafından yazılıp sokuşturulduğunu göstermektedir.

- 104 İncil’den seçilen şimdiki dört İncil’in farklı beyanlarının olması, bunların ilahi vahiy mahsulü olmadığını göstermektedir.

- Biz Müslüman olarak Tevrat ve İncil adında iki kitabın vahiy olarak geldiğine iman ediyoruz. Fakat bu isimdeki iki kitabın da vahiy olduğunu tasdik eden Kuran, aynı zamanda bunların insanlar tarafından tahrife uğradıklarını da belirtmektedir.

Hiç bir tarihte, ne Tevrat ve ne de İncil’de bir mucizelik unsurundan söz edilmemiştir. İfade tarzları bakımından mucize yönlerinin olmaması, ilk nüshaları bir yana, indiği İbraniceden değişik dillere çevrilmeleri ve İbranice asıllarının adeta yok olması, Tevrat’ın kaybolmasından sonra, zaman içinde Azra/Uzayr tarafından yeniden keşfedilmesi, ilham eseri olarak kendisine hatırlatılması sonucunda varlığını sürdürmesi de tahrifata uğramasını kolaylaştırmıştır. Çünkü ilhamın vahiy gibi sağlam olmadığı bilinen bir gerçektir.

Tevrat’ın ikinci kez Azra adındaki zata vahiy edilmiş olması, vahiylerdeki cari olan ilahi prensibe de aykırıdır. Olsa olsa bir ilham eseri olur ki ilham, her zaman kişinin kendi arzularının karşıması ve daha başka   arızaların karışması kaçınılmazdır. İncilin durumu daha vahimdir.

- Tarih içerisinde ehl-i kitabın din adamları ile munazara eden İslam alimleri daima karşı tarafı ya ikna etmiş veya ilzam etmiştir. Bu konuda önemli kitaplar da yazılmıştır.

- Eğer şu soruda söz konusu edilen anarşist ruhlu kişinin dediği doğru olsaydı, yaklaşık 14 asır boyunca, binlerce Yahudi ve Hıristiyan din adamları Kuran’a iman edip teslim olmayacaklardı.

Bugün de dünyanın her tarafında her gün mutlaka ehl-i kitap olan birçok insan İslamla şereflenmekte ve bu tavırlarıyla konumuz olan kişiyi/veya kişileri tekzip etmektedir.

Cevap 4:

İlgili ayetin meali şöyledir:

“Yahudilere mahsus olmak üzere bütün tırnaklı hayvanları haram kıldık. Sırtlarında yahut bağırsaklarında taşıdıkları ya da kemiğe karışan yağlar hariç olmak üzere, sığır ve koyunun ise iç yağlarını onlara haram kıldık. Taşkınlıkları yüzünden onları böyle cezalandırdık. Biz elbette doğru sözlüyüz.”(Enam, 6/146)

Bu ayette yer alan “sığır ve koyunun ise iç yağlarını onlara haram kıldık” mealindeki ifadede  sığır ve koyunun -iç yağları hariç- etlerinin yenebileceğine vurgu yapılmıştır.

Ayetin son cümlesi olarak yer alan “Biz elbette doğru sözlüyüz” mealindeki ifadeden da anlaşılacağı gibi, Yahudiler, Allah’ın kendilerine ceza olarak bir şey haram kılmadığını, Hz. Yakub’un nezirle kendine haram kıldığı bazı şeyleri, Yahudiler de ona tabi olarak kendi istekleriyle kendilerine haram kıldıklarını iddia ediyorlardı. Allah bu cümle ile onları yalanlıyor.. (bk. İbn Aşur, ilgili ayetin tefsiri)

Al-i İmran suresinde benzer bir ifade şöyledir:

“Tevrat indirilmeden önce, İsrâil’in (Yakub’un) kendisine haram kıldıkları dışında, yiyeceklerin her türlüsü İsrâiloğulları’na helâl idi. De ki: ‘Doğru söylüyorsanız Tevrat’ı getirip okuyun!’. Artık bundan sonra kim Allah adına yalan uydurursa işte onlar zalimlerin ta kendileridir.” (Al-i İmran, 3/93-94)

Bu konunun özeti şudur:

“İsrâiloğulları, Tevrat ininceye kadar Hz. İbrahim’in şeriatıyla yaşıyorlardı ve yüce Allah bu şeriatta temiz yiyeceklerin hiçbirini haram kılmamıştı. Daha sonra Yahudilerin, insanları Allah yolundan alıkoymaları ve birtakım haksızca ve edepsizce davranışları yüzünden –ceza olarak– birçok temiz yiyecek Tevrat’ta kendilerine haram kılınmıştır. Bu durum Kuran-ı Kerîm’de anlatılınca (mesela bk. Nisâ 4/160; Enam 6/146), Yahudiler bunu reddetmişler ve bu ayetlerde haram kılındığı bildirilen yiyeceklerin, Hz. Musa’dan önceki peygamberler zamanında da haram olduğunu iddia etmişlerdir. Oysa bu yiyecekleri Hz. Musa’ya indirilmiş olan Tevrat haram kılmıştır. Bu ayetler Yahudilerin söz konusu iddialarının asılsız olduğunu ortaya koymuştur. (Şevkânî, ilgili ayetlerin tefsiri)

Enam suresinde “Allah doğru sözlüdür”mealindeki ifadeye yer verildiği gibi, Al-i İmran suresinde de yukarıdaki iki ayetten sonra “De ki: "Allah doğruyu söylemiştir. Öyle ise, hanîf olan İbrâhim’in dinine uyunuz. O müşriklerden değildi." (Al-i İmran, 3/95) ifadesine yer verilmiştir.

Gerek Enam suresinde “Allah doğru sözlüdür” ifadesi, gerek Al-i İmran suresinde “Allah doğruyu söylemiştir” ifadesi, Kuran’da anlatılanların Hz. Muhammed’in sözü olmayıp Allah kelamı olduğuna ve Yahudilerin yalan söylediklerine işaret eder. Çünkü birbirine zıt iki haberden biri doğru ise diğeri mutlaka yalandır. Dolayısıyla burada Allah’ın doğru söylediği bildirilince Yahudilerin yalan söyledikleri kendiliğinden ortaya çıkmış olmaktadır. (krş. İbn Aşur, el-Kasımi, el-Meraği, Enam, 146 ve Al-i İmran, 93-95 ayetlerinin tefsiri)

- Tevrat’ta, konuyla ilgili ifadeler şöyledir:

“Yiyebileceğin hayvan türleri  şunlardır: Sığır, koyun, keçi,  geyik, ceylan, karaca, o yaban keçisi, antilop, yaban koyunu ve dağ keçisi; geviş getiren her çift  toynaklı hayvan.  Bunları yiyebilirsiniz.” (Kitab-ı Mukaddes, Tekrarlar/Tesniye, 14/4-6)

“Ancak geviş getiren ya da  çift toynaklı hayvanlardan şu türleri yemeyeceksiniz: Deve, tavşan¸ kaya damanı. Bunlar geviş getirir fakat çift toynaklı değildir. Sizin için temiz değildirler. Domuzu da yemeyeceksiniz, çünkü çift toynaklıdır, fakat geviş getirmez. Sizin  için temiz değildir. Bunlardan hiç birinin etini yemeyeceksiniz, leşine dokunmayacaksınız.” (Kitab-ı Mukaddes, Tekrarlar/Tesniye, 14/7; Ayrıca bk. İbn Aşur, ilgili ayetin tefsiri)

Cevap 5:

İlgili ayetlerin meali şöyledir:

“Ayakta bekleyen karısı rahatlayıp güldü, hemen ona İshak’ı, İshak’ın ardından da Yakub’u müjdeledik. "Aman ya rabbi! Ben bir yaşlı kadın, şu da ihtiyar kocam; bu halde ben çocuk mu doğuracağım? Doğrusu bu şaşılacak bir şey!" dedi.” (Hud, 11/71-72)

Bu iki ayet arasında hiçbir çelişki yoktur. Soruda ima edildiği gibi, ilk ayette Hz. İbrahim’in hanımı yanında olduğu, ikinci ayette yanında olmadığına delalet eden hiç bir ifade yoktur. Bilakis bu iki ayetin de aynı meclise işaret ettiğine açık ifadeler vardır.

Mesela: Birinci ayette “(Meleklerin Hz. Lut kavminin helaki için geldiğini duyan ve) Ayakta bekleyen karısı (kendilerine azabın gelmeyeceğini/veya Lut kavminin helak olacağını haber alınca) rahatlayıp güldü.” cümlesinden sonra “Fe beşşernaha” cümlesi kullanılmıştır ki, bu cümlenin başındaki atıf edatı (Vav, Sümme değil de)  fa-i takibiye olması, Lut kavminin helak haberi ile bir çocuğun müjdelenmesinin aynı anda olduğunun açık göstergesidir.

Bu açıdan bakıldığında, meallerde geçen  “hemen ona İshak’ı, İshak’ın ardından da Ya‘kūb’u müjdeledik” şeklindeki ifadeler çok isabetli olmuştur.

Demek ki burada Hz. İbrahim’in hanımının ayrı yerlerde olduğuna dair ufak bir emare bile yoktur.  

72. ayette -meal olarak-geçen “Aman ya rabbi! Ben bir yaşlı kadınım…” gibi ifadelerin hanımın o anda orada olmadığı yorumunu çıkarmak için kişinin Arapça gramer kaideleri konusunda oldukça cahil olması yanında ön yargısının da çok aktif olması gerekir.

- Kuran’ın üslubunda çok üst seviyede belagat incelikleri vardır. Bu çok ince münasebet iplerinin bağlantı noktalarını fark edemeyenlerin, özellikle önyargı fanatizminin pençesine düşmüş zavallı kimselerin bir tutarsızlık vehmedebilirler. Kuran’da “Bilmiyorsanız ilim ehline sorun” diye ifade edilmiştir. Bu düstura riayet etmeyenler- ehlim yanında- yanlış yorumlarıyla maskara olurlar.  

Burada belagatın ince münasebet ipliklerini şöyle açıklayabiliriz:

a) Bu kıssada kavminin başına felaket gelen peygamber Hz. Lut’tur. Hz. Lut, Hz. İbrahim’in yeğenidir. Hz. İbrahim’in yeğeni olduğu için olay İbrahim’i de ilgilendiriyordu. Bu sebeple Allah’ın elçileri, durumdan onu haberdar edip ümmeti hakkında herhangi bir korkuya kapılmamasını sağlamak için öncelikle onu ziyaret ettiler.

b) Melekler, Lut kavmini helak etmek için geldiklerini haber verdikten sonra İbrahim’e inananların bu felaketten kurtulacağını söyleyerek onu rahatlattılar. Kitab-ı Mukaddes’e göre çocuk müjdesi verildiğinde Hz. İbrahim 100 yaşında, eşi Sare ise doksan yaşında bulunuyordu. (Tekvin, 17/17)

Hicr suresinin 54. ayetinde Hz. İbrahim’in de yaşlılığı sebebiyle olayı yadırgadığı bildirilmektedir.

c) Allah’ın dostluğunu kazanan Hz. İbrahim Halilullah ve hanımı,  azap meleklerinin kendisi ve ümmetiyle ilgisi olmadığını, Hz. Lut’a iman eden müminlerin de o felakette helak olmayacaklarını haberiyle rahatlamışken, bir de bir sürpriz olarak bu yaşlı hallerinde çocuklarının olacağı müjdesi de verilmiştir.

İnsanları helak ederken Allah’ın kahrı eşsiz olduğu gibi, insanlara ikram ederken de lütfunun benzeri olmadığını belirtmek için bu iki olaya aynı anda söz konusu edilmiştir.

d) Hz. İbrahim ve hanımını bu müjde ile Allah’ın sonsuz kudretinin, ilim ve hikmetinin bir misaline de dikkat çekilmiştir.

Zahiri sebeplere göre çocuklarının olması imkansız görünen bu iki yaşlıdan çocuk yaratmak, ilahi iradenin tabiat kanunlarıyla sınırlanmayacağına da işaret edilmiştir. Bu gerçekleşmesi imkansız görünen müjdeyi duyar duymaz:

“Hanımı heyecanla bağırarak alnına vurdu; "Benim gibi yaşlı ve kısır bir kadın ha!" dedi.” (Zariyat, 51/29)

Melekler ise, bu müjdeye şaşıran peygamber hanımını, bir müminin Allah’ın işine şaşmaması gerektiğini söyleyerek teskin ettiler. Zira tabiat kanunlarını koyan Allah’tır; bu kanunlar kainatta geçerli olmakla beraber Allah’ın iradesini sınırlayamaz. O, istisnaî tasarruflarla mucizeler yaratır ve peygamberlerini destekler.

Onun yolunda ateşe girmeyi kabul etmiş ve girmiş bir peygamberini o ateşten kurtaran Allah, şimdi de yaşlılık ateşinin kuruttuğu bu iki eşten bahar çiçeği gibi bir yavruyu söz vermiştir.

Bu gibi azametli ve harika mucizevi icraatını kullarına ilan etmek için Hz. İbrahim ve eşini bir model yapmıştır.

İlave bilgi için tıklayınız:

Kur'an neden yirmi üç senede indirilmiştir; bir defada gönderilemez ...

Kur'an' da bazı kıssaların, ayetlerin ve cümlelerin sık sık ...

Peygamberimiz hayatta iken neden Kur'an-ı Kerim'i kitap haline ...

Kur'an-ı Kerim neden birden inmedi de ayet ayet yirmi üç senede ...

KAYNAK: sorularlaislamiyet.com/kuran-anlasilmasin-diye-butun-konular-parcalanmis-mi

Devamını Oku